Նոյեմբերի 16-ի վաղ առավոտյան ղարաբաղա-ադրբեջանական ռազմական շփման գոտում տեղի ունեցած միջադեպի շուրջ երկու օր շարունակ բորբոքվող կրքերը սկսել են բացահայտել պաշտոնական Բաքվի քաղաքական խաղերի նորանոր նրբերանգները:
Ակնհայտ է դառնում, որ միջադեպի նախօրեին Ստեփանակերտ ժամանած ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների դեմ ուղղված սադրանքը չէր սահմանափակվում միայն Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությանը բանակցային գործընթացից վերջնականապես դուրս մղելու ակնկալիքով: Ռազմական միջոցների դիմելու ճանապարհով Բաքուն փորձեց նաեւ հասկացնել միջնորդ երկրներին, որ Մոսկովյան հռչակագրով ամրագրված հակամարտության քաղաքական կարգավորման մասին իր պարտավորությունը պայմանական բնույթ ունի, այն է՝ կախված է լինելու հնարավոր փոխհամաձայնության բովանդակությունից:
Սրանով օգոստոսյան ռուս-վրացական կարճատեւ պատերազմից խիստ վախեցած եւ սսկված Ադրբեջանի ղեկավարությունը Լեռնային Ղարաբաղի ու Հայաստանի հետ փաստորեն նորից փորձեց խոսել ուժի դիրքերից:
«Թեպետեւ ածու ենք փոքր եւ թվով հույժ սահմանափակ, բայց բազումք քաջագործություններ կան կատարված եւ մեր աշխարհում՝ արժանի գրով հիշատակվելու», հայ պատմագրության հայր Մովսես Խորենացու այս խոսքը դարեր շարունակ իմաստուն մի ձեւակերպում է դարձել մեր արժեքների գնահատման: Իր «Հայոց պատմություն» աշխատությունն էլ, անշուշտ, գրով հիշատակվելու արժանի գործերի շարքում է:
Հայագիտության մեջ Խորենացու «Հայոց պատմությունը» ընդունված է համարել հայ պատմագրության հիմքը՝ թվագրվող 5-րդ դարի երկրորդ կեսով: Միջազգային գիտական շրջանակներում, սակայն, XVIII-XIX դարերից սկսած հակասական տեսակետներ են ծավալվում, որոնցից մի քանիսը փորձում է Մ. Խորենացու դարաշրջանը տեղափոխել 8-9-րդ դարեր՝ միաժամանակ «Հայոց պատմության» քերթության հեղինակումն անանուն մի գրչի վերագրելով:
Քաղաքի կենտրոնում պատռտված կամ նախշված աֆիշային պաստառներ տեսնելը սովորական երեւույթ է դարձել: Այս գլուխգործոցները հիմնականում էմոցիոնալ եւ անհավասարակշիռ մարդկանց ձեռագիր ունեն, ինչը ոչ միայն չի բավարարում մյուս անցորդների գեղագիտական պահանջները, այլեւ նյարդայնացնում է: Բայց, ինչպես միշտ, բացառություններ լինում են: Օպերայի շրջակայքում տեղադրված արեւելյան մարտարվեստի համահայկական մրցույթի մասին աֆիշի վրա պատկերված էր Հայաստանի եւ արդեն պատմություն դարձած Լեռնային Ղարաբաղի ինքավար մարզի (ԼՂԻՄ) քարտեզը: Եվ ուրախալին այն է, որ ինչ-որ խելացի ու տեղեկացված անցորդ սեւ մատիտով ուղղել էր սխալը` ԼՂՀ-ն ամբողջացնելով ազատագրված տարածքներով: Շարունակությունը » Continue Reading »
Армен Арутюнян
Материал написан специально для Центра стратегических исследований “Арарат”
ВОЙНA В ЮЖНОЙ ОСЕТИИ: УРОКИ ДЛЯ АРМЕНИИ
Прошедшая в Южной Осетии 5-дневная война преподала немало уроков, в первую очередь для тех стран СНГ, которые являются сторонами конфликтов, возникших при развале Советского Союза. В данной работе мы проанализируем лишь некоторые, наиболее значимые для Армении аспекты прошедшей войны.
ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԵՐԳԵՐԸ` ԲՌՆԻ ԿՐՈՆԱՓՈԽՎԱԾ ՀԱՄՇԵՆՑԻՆԵՐԻ ԻՆՔՆՈՒԹՅԱՆ ՀԻՇՈՂՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ԴՐՍԵՎՈՐՈՒՄ[1]
Սահակյան Լուսինե, բանասիրական գիտությունների թեկնածու, ԵՊՀ դոցենտ
Էթնիկական դիմադրողականության և ինքնապաշտպանության գլխավոր միջոցներից մեկը լեզուն է, որն արտահայտում ու պահպանում է ազգային յուրօրինակությունն ու սահմանները[2]: Լեզվամտածողության, բառապաշարի, բանահյուսության մեջ են ամրագրվում ազգային ինքնության հատկանիշները, տվյալ էթնոսին բնորոշ բազմաթիվ առանձնահատկությունները: Լեզուն է, որ սերունդներին է փոխանցում ազգային մշակույթը, ավանդությունները` կատարելով նաև էթնոտարբերակիչ դեր:
Հին ժամանակներից հայերենի` որպես մայրենի լեզվի, գործածությամբ է որոշվել անհատի պատկանելությունը հայկական էթնոսին: Արդեն իսկ լեզվական ուրույն և համախմբված հանրության գոյությամբ է նաև պայմանավորվում հայերենի` հնդեվրոպական նախալեզվից վաղ զատվելու հանգամանքը[3]: Ինչ վերաբերում է հայերենի` Հայկական լեռնաշխարհի բնիկ լեզու լինելուն, ապա այն բազմաթիվ ուսումնասիրություններով վերջնականապես ապացուցված է[4]:
Армен Айвазян: «Подписание Декларации заморозит конфликт еще на некоторое время», 03.11.08
«В целом на этом этапе можно дать положительную оценку подписанию московской Декларации президентами Армении и Азербайджана. Декларация ничего не решает, а лишь подчеркивает намерение решать конфликт политическим путем. Кроме того, в ней говорится о необходимости реализации мер по укреплению доверия, что также заслуживает положительной оценки, хотя не думаю, что это осуществимо, так как в программу Алиева не входит пресечение в Азербайджане длительной антиармянской истерии, организованной на государственном уровне. Для Азербайджана это может стать важным пересмотром всей политики, вероятность чего крайне низка», – сообщил Tert.am доктор политических наук, директор Центра стратегических исследований «Арарат» Армен Айвазян.
«Ընդհանուր առմամբ, այս փուլի համար կարելի է Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահների՝ Մոսկվայում ստորագրած Հռչակագիրը գնահատել դրական։ Այն ոչինչ չի որոշում, այլ ընդամենն ընդգծում է քաղաքական միջոցներով հակամարտությունը լուծելու մտադրությունը։ Բացի այդ, խոսվում է վստահության ամրապնդման միջոցառումների կիրառման անհրաժեշտության մասին, ինչը ևս պետք է դրական համարել՝ թեև չեմ կարծում, թե դա իրականանալի լինի, որովհետև Ադրբեջանում պետական մակարդակով կազմակերպվող և ուղղորդվող տևական հակահայկական հիստերիայի կասեցումն ամենևին Ի. Ալիևի ծրագրերի մեջ չի մտնում։ Ադրբեջանի համար դա կարող է նշանակել ամբողջ քաղաքականության չափազանց լուրջ վերանայում, որը խիստ անհավանական է»,– երեկ Մոսկվայում Ռուսաստանի նախագահ Դմիտրի Մեդվեդևի նախաձեռնությամբ կազմակերպված Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահների հանդիպման ու դրա արդյունքում ստորագրված Հռչակագրի մասին Tert.am–ի հետ զրույցում ասել է քաղաքական գիտությունների դոկտոր, «Արարատ» ռազմավարագիտական կենտրոնի տնօրեն Արմեն Այվազյանը։
Թուրքիա. բռնաճնշումները շարունակվում են` չնայած այսպես կոչված` «բարեփոխմանը»
Թուրքիայում դեռևս շարունակվում են ճնշումները 301 հոդվածի հիման վրա` չնայած օրենքի կարծեցյալ բարեփոխմանը և Գյուլի` Հայաստան կատարած այցին:
Թուրքական անկախ մամուլի համաձայն` Արդարություն և զարգացում կուսակցության անդամ, արդարադատության նախարար պրն. Մեհմետ Ալի Սահինը լիազորել է 301 հոդվածով դատական գործ հարուցել թուրք այլախոհ մտավորական Թեմել Դեմիրերի դեմ։
Հարավային Օսիայում տեղի ունեցած հնգօրյա պատերազմը լուրջ դասեր տվեց առաջին հերթին ԱՊՀ այն երկրներին, որոնք Խորհրդային Միության փլուզման հետևանքով ծագած հակամարտություններ ունեն: Տվյալ աշխատանքում կվերլուծենք անցած պատերազմի միայն որոշ` Հայաստանի համար առավել կարևոր երեսակները:
1. Հետխորհրդային տարածքում սառեցված հակամարտություններից մեկի ռազմական հրահրման նախադեպ ստեղծվեց:
Հարավային Օսիայում պատերազմ սկսելով` Վրաստանը 1992 թվականին Ռուսաստանի օգնությամբ սառեցված հակամարտության ռազմական լուծման փորձի վտանգավոր նախադեպ ստեղծեց: Չնայած Հարավային Օսիայում ռուսական խաղաղապահ գումարտակի ու ԵԱՀԿ առաքելության ներկայացուցիչների ներկայությանը և, անրաժեշտության դեպքում, Հարավային Օսիային ռազմական օգնություն ցուցաբերելու վերաբերյալ Ռուսաստանի ԱԳՆ բազմաթիվ հայտարարություններին1՝ Վրաստանի ղեկավարությունը պատերազմ սանձազերծեց:
«Ազգային խորհրդանիշերի հետ խաղերը վտանգաւոր են, եւ հետեւանքները կարող են լինել շատ խորը…»
«Ալիք»օրաթերթի հարցազրոյցը՝ Երեւանի «Արարատ» ռազմավարագիտական կենտրոնի տնօրէն Արմէն Այւազեանի հետ՝ խմբագրութեան յարկի տակ
Հ.- 2-րդ անգամ էք արդէն Իրանում եւ շփւում էք հայ համայնքի անդամների հետ, ինչպիսի՞ն են Ձեր տպաւորութիւնները:
Պ.- Տպաւորութիւնները նոյնն են, պարզապէս այս անգամ հնարաւորութիւն ունեցայ ընդլայնելու շփումների շառաւիղը: Այցելեցի նաեւ Նոր Ջուղա, տեղի հայկական համայնքի ներկայացուցիչներին հանդիպեցի եւ ծանօթացայ նաեւ մեր այնտեղի մշակութային այն ժառանգութեանը, որն իմ պատմագիտական հետազօտութիւնների առարկայ է եղել: Մեծ տպաւորութիւններ ունեմ Նոր Ջուղայից, ճիշտ է՝ աւելի պատմական անցեալից, քան թէ ներկայից, որովհետեւ ներկան այնքան էլ չի համապատասխանում անցեալի շքեղութեանը՝ յայտնի պատճառներով, ընդհանրապէս Սփիւռքում առկայ ճգնաժամային երեւոյթներով, արտագաղթով։ Բայց եւ այնպէս՝ ժառանգութիւնը կայ, պէտք է այն պահպանել:
Վերևում ձախից աջ՝ Քաղաքագիտության դոկտոր Արմեն Այվազյան, Թեհրանի համալսարանի հայագիտական ամբիոնի վարիչ դոկտոր Անդրանիկ Սիմոնյան, Թեհրանի թեմի առաջնորդ Սեպուհ Սրբազան
Նոր Ջուղա. ձախից՝ Սուրբ Ամենափրկիչ վանք: Աջից. Շահ Աբբաս 1-ի գլխավոր հրամանատարի ծագումով հայ Ալլահվերդի խանի անվան կամուրջի ֆոնի վրա Ա. Այվազյանը և Սպահանի համալսարանի հայագիտական ամբիոնի վարիչ Ազատ Մաթյանը
Ս. թ. հոկտեմբերի 16-20-ին «Արարատ» ռազմավարագիտական կենտրոնի տնօրեն, քաղ. գիտ. դոկտոր Արմեն Այվազյանը, «Իրանահայ ազգային և մշակութային միության» հրավերով այցելեց Թեհրան և Սպահան (Իրանի Իսլամական Հանրապետություն), որտեղ բազմաթիվ հանդիպումներ ունեցավ հայկական համայնքի ներկայացուցիչների հետ ։ Հոկտեմբերի 16-ին Թեհրանում Ա. Այվազյանը ելույթ ունեցավ Թարգմանչաց տոնին նվիրված տարեկան մշակութային միջոցառմանը։
To The Prime Minister, The Foreign Secretary, The Minister for Europe (Ms Caroline Flint), Mr David Cameron MP, Mr William Hague MP, Mr Nick Clegg MP, Mr Ed Davey MP, Mr Alex Salmond MP, Mr Adam Price MP
Armenia Solidarity
Nor Serount Cultural Association
Dear Sir,
This week we mark the ninetieth anniversary of the Great Betrayal of Armenians and Assyrians in the Mudros armistice with Turkey (30th October 1918). We ask you to consider what measures of restitution are suitable. The lack of a homeland for Assyrians and the continued Turkish control of Western Armenia is a direct result of the armistice. The Assyrians in particular have been subjected to subsequent massacres emanating from Britain’s hand in the creation of Iraq, a centralised state without provision for the protection of minorities. It is indicative of our selective amnesia about our past responsibilities that only two MPs have signed the EDM on the 75th anniversary of the Simel massacre of Assyrians in 1933 soon after the end of the British Mandate. Շարունակությունը » Continue Reading »
The inaugural address of Ilham Aliev, President of Azerbaijan, reiterates that Azerbaijan’s stance on the settlement of the Nagorno-Karabakh conflict remains unchanged, Dr Armen Ayvazyan, Head of the ARARAT Center for Strategic Research told a REGNUM correspondent.
Dr Ayvazyan noted that Baku rules out, even in theory, the possibility for reasonable compromise with the Armenian side regarding not only the question of territories, but also the future status of Nagorno-Karabakh. “As a matter of fact, the Armenian side is dealing with nothing less than Baku’s demand for total and unconditional surrender of Armenia.” This uncompromising stance of Azerbaijan completely undermines the current negotiation process, making it a common farce, which in the future will beget nothing but a full-scale war,” Dr Ayvazyan stresses. Շարունակությունը » Continue Reading »
«Արարատ» կենտրոնն
Ո՛չ օտարալեզու դպրոցներին
